Ka Seng Khihlang kan wanrah jingïatylli na Rilang

Ka longkmie jong ka Seng Khasi Ri Raij Laban, ka Kong Bakhiamon Rynjah kaba dei ruh ka nonghikai college, ka la ong ba mynta ki Khasi ki la nang shai bad nang sngewthuh ia la ka niam tynrai. Haba kren halor ka khubor ka Seng Khihlang hynne ka sngi, ka kong Bakhiamon ka la ong ba ka Seng Khihlang ka long ban wanrah ia ka jingiaieid ka jingiatylli hapdeng jong ki Khynriam, Pnar, Bhoi, War, Lynngam naduh Rilang shaduh Kupli naduh Brahma shaduh Surma. Ka lympung bah kaba 35 jong ka Seng Khihlang kynthup ka Seng Khasi bad Sein Raij ha shnong Laitryngew, ka la kut noh mynta ka sngi hadien lai sngi kynthih ha Laitryngew. Da ki phew hajar ngut ki paidbah kiba dang don ha ka niam tynrai na kylleng ka ri Khasi-Jaintia ki la tuid sha kane ka lympung kaba long shi bynta ban kyrsiew ia ka jingngeit niam tynrai bad ban iada ban pynneh pynsah ia ki riti dustur u khun Khasi Khara kumba la seng ki longshwa manshwa. Ka phang pdeng jong kane ka lympung ka long, “Ri la Tynrai Ba Longshwa la Tang Janai”, ha kaba ka kong Bakhiamon Rynjah, ka nonghikai College ka shim ia ka bynta ba kongsan ban ai jingkren ha ka noh phai sngi.

“Naduh West Khasi Hills, na thain riwar kaba mut ka Surma, shaduh Karbi Anglong kaba hap ha Brahma, na Jaintia Hills kiba hap ha Kupli kila iapoi lang ban pynkhie im ia ka tynrai, ym tang ha ka shad ka kmen hynrei ban sngewthuh khambha ha ka jingiadei bad ka tip briew tip blei bad ka jingiadei para briew bad ka jingiadei bad u Nongthaw”, ka la ong ka kong Bakhiamon. Shwa ia kane, ka kong Bakhiamon ka la iasam ia ka sain pyrkhat jongka ha kane ka lympung halor ka phang, “Ri la Tynrai Ba Longshwa la Tang Janai”. Ka kong Bakhiamon ka la iasam ia ka thymmei halor ka phang, ka Tip Briew ka Tip Blei, bad ha kaba ka nongrim jong u Khasi, ka long ban tip shwa ia u briew bad sa tip ia u Blei bad na kane ka wan ka kyntien, tip briew tip blei, ryngkat ka khein kur khein kha. Ka la ong ba kiba don ha ka niam tynrai kila nang iabun nang iaroi kylleng ki jaka bad haba ka leit kylleng ki jaka ban iashim bynta ha ki Seng Kyrsiew, sha West Khasi ne sha East Khasi Hills, kila bun kiba la wan phai sha ka niam Khasi hadien ba kila iakynduh ia ki jingeh.

Ka la ong ba bun kiba la kylla sha kiwei ki niam ruh kila wan phai biang hadien ba kila iakynduh ia ki jingeh bad kiba leit phah duwai ha ki nongduwai Khasi ym dei tang kiba dei na ka niam tynrai. Ka la ong ba kam dei eh ban ong ba ka Seng Khasi ne ka Sein Raij kam lah ban ai ia ka jingiada hynrei kano kano ka niam kam ai ka jingiada hynrei ka dei ka jingiakynduh kam ne ka jingshem jong ki briew, kiba ioh iaka jingkyrkhu ki wan phai biang sha ka iing trai. Ka niam tynrai ka long ka iing I mei haba u la jah ne sakma na iing, u wan phai sha iing I mei, I kloi ban pdiang biang. Kumjuh ka niam tynrai ruh wat hadien ba kila phai dien noh ia la ka jingngeit ruh, ynda kila wan phai biang sha ka tynrai, baroh ki kloi ban pdiang da kaba sngew ieid bad sngew tynnad ban ialong lang kawei. Ha kane ka sngi, ka la don ruh ka jingpyni lariti na ki tnad Seng Khasi bad Sein Raij bapher bapher ia la ki rukom shad ki rukom rwai katkum ka jinglong ki it ki hima bad ki raid ki shnong jongki na kylleng ki jaka. Ka lympungbah kaba 36 kan sa long la shem snem ha Muthlong, West Jaintia Hills.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *