Hukum ka Meghalaya High Court ïa ka sorkar ban pynïoh jaka tep kyllum

Ka Meghalaya High Court kala pynmih ia ka hukum ha kaba ka la bthah ia ka sorkar jylla ban pynioh ia ka “Common Burial Ground” ne jaka ban ioh tep kyllum ne salonsar ia baroh, da kaba shu thied ne iasoi ia ka jingiatehkular. Ka iingbishar kala pynmih ia kane ka rai k adei hadien ba kala tian bishar ia ka  Public Interest Litigation (PIL) halor ka jingduna jong ki jaka thang briew bad ka jingpyneh jong ki jaidbynriew Khasi-Jaintia bad Hindu ban ia pyndonkam lang ia ki jaka thang briew. Ka Division Bench jong ka High Court kaba kynthup ia u Chief Justice IP Mukerji bad u Justice W Diengdoh hynne ka sngi, kila bthah ban thaw ia ka Committee kaban khlieh da u Chief Secretary ban lum ia ki jingialang bad baroh kiba donbynta ha katei ka kam, kynthup ia ki District Council, ki Balang, ki bor sorkar bad ki nongiasaid aiñ jong ka sorkar jylla bad kane ka committee kan iatai halor ki jaka kiba long kyllum lang ha kaban tep ia ki briew bad ka jingshim ia ka rai ban pynbeit ia ki jingiaknieh jaka ha kaba iadei bad ka jingsam lang ia ki jaka thang briew. “Ki shnong ha nongkyndong ne katto katne eh na ki kila don ia ka jaka jong ka shnong kaba long salonsar. Kum shi bynta jong katei, lah ban ai sngewbha na ka bynta ban ioh tep salonsar ia kiba iap.

Hynrei ka long kaba donkam ban ioh bun ki jaka ha kylleng ki district na ka bynta ka jaka tep kaba long salonsar, lada don kano kano kaba hap ban pyniaid shakhmat ban pynbeit ia katei ka jingeh. Ia kitei ki jaka dei ban thied da ka sorkar lyngba ka Land Acquisition ne jingdie shimet ne da kaba iasoi soskular. Ngi bthah ba dei ban shim mardor ia ki sienjam da ka sorkar jylla ban shim ia ki jaka kiba donkam na ka bynta ban tep kyllum lang ne salonsar lyngba ka jingthied jaka ne ka jingiasoi soskular” la pynpaw ka Division Bench. Nalor kane kala bthah ruh ia u ‘Amicus Curiae’ ban iakren bad u Chief Secretary ka Jylla khnang ba yn don ia ka Committee kaban kynthup ia kiba donbynta lang ha katei ka kam, ha kaba u Chief Secretary un long kum u Chairperson bad yn lum ia ki jingialang bad baroh kiba donbynta lang kynthup ia ki nongmihkhmat na ki District Council, nongmihkhmat na ki Balang, nongialam niam, ki bor sorkar, ki nongiasaid ain ka sorkar jylla, ki bor pyniaid shnong bad kiwei kiwei, na ka bynta ban pynioh ia ka jaka ban tep kyllum lang ia kiba la khlad bad ban pyntreikam ia katei ka hukum.

Kala pynmih ruh ia ka hukum hadien ba la khmih bniah ia ki jingialang kaba la long hapdeng u Amicus Curiae bad ki bor sorkar bad ka jingmih na kitei ki jingialang ka paw ba ki don katto katne ki Balang Khristan lyngba ki iingmane bad kiwei pat ki niam, ki jaka tep shimet. Kine ki Balang kiba don ia la ki jong ki jaka tep kila pyneh ban ai bynta lang ia ki jaka tep ia kiwei pat ki jait Niam. Kim don pat ia kano kano ka jingpyrshah ban ia samlang ia ki jaka tep kiba la thied ne pynioh da ka sorkar jylla ne ki bor sorkar kaban long na ka bynta ban tep ia baroh kiba dei na kiwei pat ki jait niam ne jingngeit. La mudui ia kane ka PIL kadei halor ka jingduna jong ki jaka thang briew bad ka jingpyneh jong ki jaidbynriew Khasi-Jaintia bad Hindu ban ia pyndonkam lang ia ki jaka thang briew bad hadien ka jingiapynbeit, kine kila poi sha ka jingiasngewthuh jingmut hapdeng ka jongki bad ka iingkashari kala shem pat ba kum katei ka jingiakajia kala mih hapdeng ki balang Khristan ha kaban iasam ne pyndonkam lang ia ki jaka tep, kaba la pynlong syndon ban pyniar noh ia kane ka PIL. Ka iingbishar kala bthah ia u Amicus Curiae ban phah ia ka kaiphod kaban kynthup ia ka jingbuh rekod ia ki jingiakren jong ka jingialang hashwa jong ka 30 tarik u Naitung 2025 bad la bthah ruh ia ka sorkar jylla ban siew T.1 lak kum ka jingsiew ba shipor ne Adhoc Remuneration ia u Amicus Curiae hashwa jong ka tarik ban shong bishar biang.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *